Historia Zb±szynia

WIEK:
Więcej informacji
Nieistniejacy już ko¶ciół ewangielicki
1231- Pierwsza wzmianka w Ľródłach pisanych o Zb±szyniu i jego kasztelanie Ciecieradzie.
1251- Zbóje spod Lubsza napadaj± i zajmuj± gród zbaszyński - odzyskany przez Przemyslawa I
1329 - Pierwsza wzmianka o staro¶cie zb±szyńskim Wieńczysławie
1374- Na podstawie Przywileju Koszyckiego Zbaszyń nabywa prawa jako o¶rodek władzy staro¶cińskiej niegrodowej.
1393- Władysław Jagiełło przekazuje gród Głowaczom-Zb±skim.
1435- Zbaszyń staje sie o¶rodkiem polskiego husytyzmu, którego wybitnym przedstawicielem był Abraham ze Zb±szynia.  
1441- Umiera Abraham Zb±ski, uprzednio jednak wyrzekł sie husytyzmu i złożył przysięgę wierno¶ci.  
1498- Wzmianki o ko¶ciele ¶w. Krzyża.
1516- Biskup poznański Jan Lubrański podnosi ko¶ciół do godno¶ci kolegiaty. wróć do pocz±tku
1528- Zezwolenie od Zygmunta Starego na organizowanie czterech jarmarków rocznie. Przedmie¶cie Sw. Wojciech
1531- Rodzi sie Abraham III Zb±ski - -zasłużony dla kraju polityk.
1566-

Pożar nawiedza miasto.
Następne maj± miejsca w latach 1568 i 1613.

1598- Zakończenie budowy ko¶cioła ¶w. Krzyża.
1627- Adam Ci¶wicki- kolejny wła¶ciciel miasta- kończy budowę twierdzy typu włoskiego "palazzo in fortezza".  
1645- Miasto uzyskuje przywilej od Adama Ci¶wickiego.  
1654- Pięć kobiet oskarżonych o czary ginie na stosie. Procesy czarownic w Zb±szyniu jeszcze w drugiej połowie XVIII w. Wyroki wykonywał kat miejski. W roku 1760 katem był Kazimierz Gundermann.  
1655- Do Zb±szynia wkraczaj± Szwedzi i niszcz± miasto. ( Stary szkic zamku )  
1690- Rodzi sie Stefan Garczyński- wybitny ekonomista i polityk.
1701- Rodzina Garczyńskich odbudowuje zamek zniszczony przez Szwedów w 1655 roku.  
1705- Wojska Szwedzkie ponownie pustosz± zamek. wróć do pocz±tku
1731- Garczyńscy wydaj± przywilej (dla krawców), następne w latach 1753 (dla piekarzy),
1754 dla piwowarów i stolarzy,
 
1768- Ustanowienie przywileju dla garncarzy, 1782 dla ¶lusarzy.  
1737- Powstaje Bractwo Kurkowe, które istnieje do dzis.  
1793- Na mocy traktatu rozbiorowego między Prusami a Rosj± Zbaszyń zaanektowano do monarchii pruskiej.  
1795- PowódĽ zalewa miasto.  
1796- Ukończenie budowy nowego ko¶cioła przez Edwarda Garczyńskiego, brata Stefana. Konsekracji nowego ko¶cioła dokonał biskup Ignacy Raczyński.  
1830- Pożar Przedmie¶cia ¶w. Wojciecha. wróć do pocz±tku
1845- Następny pożar nawiedza miasto. Płonie wschodnia czę¶ć Starego Miasta i synagoga.  
1848- Miasto przechodzi w ręce rodziny Pourtales-Gorgier.  
1855- Zb±szyń nabywa radzina von Lippe-Bisterfeld i von Lippe-Detmold.  
1870- W Zb±szyniu powstaje ważny węzeł kolejowy.  
1890- Budowa szkoły ewangelickiej przy rynku.  
1892- Budowa szkoły katolickiej przy ulicy Wolsztyńskiej.  
1898- Zb±szyń kupuje major von Klitzing.  
1902- Rozpoczęcie budowy ko¶cioła ewangelickiego o potężnej kopulastej wieży.Projektantem tej ¶wi±tyni był znany wielkopolski architekt Roger Sławski. wróć do pocz±tku
1904- Uruchomienie gazowni miejskiej, dostarczaj±cej gaz dla potrzeb gastronomicznych i około 70 latarni ulicznych.  
1906- Wybuch strajku w szkole pruskiej.
Strajk ten był wyrazem walki dzieci Polskich z germanizacj±.
 
1908- Otwarto szpital i gimnazium.  
1919- Tocz± się krwawe walki o Zb±szyń.  
1920- Zb±szyń wraca do Polski.  
1924- Dzięki staraniom powstańców wielkopolskich i władz miasta stan±ł pomnik ku czci poległych powstańców.  
1926- Do Zb±szynia przybywaj± siostry Elżbietanki.Prowadzily one prywatne przedszkole zwane wówczas "Ochronk± Anioła Stróża" ( fotografia ).  
1927- Na wystawie przemysłu Hotelowo-restauracyjnego w Poznaniu zb±szyńskie "Piwo Białe" zdobywa srebrny medal "za pracę i postęp". ( Browar Zb±szyń - szyld reklamowy )  
1928- Rozpoczęcie budowy dworca kolejowego. Po¶więcenie budowli odbyło się 14 pażdziernika 1929 roku. Projektantem dworca był architekt Piller.  
1929- Powstaje stadion i sala gimnastyczna.  
1931- Wydawana zostaje lokalna gazeta o tematyce religijnej i regionu " Tygodnik Parafii Zb±szyńskiej".
Gazeta ta ukazywała sie do sierpnia 1939 roku.
 
1931- Zbudowano nowe łazienki i most na Kępie ¦więtomikołajskiej. wróć do pocz±tku
1932- Z inicjatywy miejscowego proboszcza Leona Płotki rozpoczęto budowę "Domu Katolickiego".Prace trwały do wrze¶nia 1939 roku.  
1932- Odsłonięcie pomnika Serca Jezusowego. W czasie ostatniej wojny został poważnie uszkodzony przez Niemców. ( fotografia )  
1933- Budowa mostu przez rzekę na ulicy Mostowej.  
1938- W Zb±szyniu przebywa kilka tysięcy Żydów wypędzonych z Niemiec przez hitlerowców.  
1939- 1 wrze¶nia o godz.4.45 Niemcy po raz pierwszy ostrzeliwuj± Zb±szyń.  
1939- 7-grudzień-Niemcy wyrzucaj± ze Zb±szynia i okolicy ok. 160 rodzin.
Usunięto tych, którzy z racji swego stanowiska, wykształcenia, patriotycznego nastawienia, byli niewygodni i musieli wyjechać do tzw. Generalnej Guberni.
 
1940- Założenie pierwszej komórki tajnej organizacji "Ojczyzna". Za udział w tej organizacji przepłacił życiem Jan Rzepa.  
1945- 24 stycznia-zamordowanie w okolicy Łomnicy 17 więzniów po zarz±dzonej ewakuacji obozu w Żabikowie.  
1945- 25 stycznia-próba zagłady Polaków na tafli zamarzniętego jeziora.  
1945- 27 stycznia-pierwsi żołnierze i pierwsze czołgi radzieckie wkraczaj± do wschodniej częsci miasta.  
1945- 29 stycznia-wyzwolenie miasta.  
1945- 30 stycznia-zawi±zał się Komitet Tymczasowy, powołany został Zarz±d Miejski. wróć do pocz±tku
1945- 5 luty-w mie¶cie podejmuje działalno¶ć Komisja Mieszkaniowa, której przewodnicz±cym został Stanisław Górecki.  
1945- W kwietniu uruchomiona zostaje Państwowa Fabryka Bielizny -obecnie Zakłady Przemysłu Odzieżowego "Romeo".  
1950- Powstaje Wiejskie Ognisko Muzyczne. Szybki rozwój tej placówki spowodował przemianowanie jej na Miejskie Ognisko Muzyczne, a następnie zarz±dzeniem Ministra Kultury i Sztuki z dnia 13.03.1951 roku zostało upaństwowione , przyjmuj±c nazwę Państwowe Ognisko Muzyczne w Zb±szyniu.
1959- Rozpoczyna działalno¶ć Stowarzyszenie Muzyków Ludowych.  
1971- Z inicjatywy Antoniego Janiszewskiego, ówczesnego dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej w Zb±szyniu, powstaje dziewczęca orkiestra dęta. "Zb±szyńskie Dziewczęta" graj± na instrumentach zwanych "szałamaje współczesne". ( Szałamaje - krótki opis zespołu )  
1973- Zorganizowano pierwsz± "Biesiadę Kożlarsk±" w N±dni koło Zb±szynia, której wspólorganizatorem było Stowarzyszenie Muzyków Ludowych.  
1975- W wyniku nowego podziału administracyjnego kraju miasto i gmina znajduj± się w województwie zielonogórskim.  
1999- Zb±szyń znalazł się ponownie w Wielkopolsce. wróć do pocz±tku

 

Opowiadania i relacje z dziejów Zb±szynia

Historia ogólna Zb±szynia Pogrom Żydów ( Fotografie )
Do końca XV stulecia Okupacja hitlerowska ( 1939 - 1945 )
Czasy nowożytne ( XVI w. - 1793 r. ) Wysadzanie lodu na jeziorze ( 25. 01. 1945 )
Procesy czarownic w Zb±szyniu Siedem wieków parafii
Walka dzieci polskich z prusk± szkoł± Kasztelania i kasztelanowie
W Powstaniu Wielkopolskim ( 1918 - 1919 ) Lista burmistrzów Zb±szynia
W niepodległej Polsce ( 1920 - 1939 ) Lata od 1970 - 1981
Deportacja żydów ze wschodu 28. 10. 1938 r. - relacja  

Inne strony

Zamki w Polsce
Zamki polskie ::: Zb±szyń
Zamki i warownie w Polsce ::: Zb±szyń

 

strona główna
powrót